28 Mart 2008 Cuma

Kariyer

"carrière"
Nasıl olmuşsa bu 'kariyer' kelimesi Fransızca'dan dilimize gelmiş yerleşmiş. Şimdi de çıkmak bilmiyor bir türlü. Yirmibirinci yüzyıl dünyasında özellikle kadınlar olmak üzere insanların ilgisini çekmek için reklamlara meze olan "çocuk da yaparım, kariyer de" cümlesi, artık reklam olmaktan çıktı gerçek oldu.

Peki nedir bu kariyer ? Neyin nesidir ? Dünyamızda neden milyarlarca insan bu kelimenin peşinde koşmaktadır ?

Yemedim içmedim TDK'ya baktım. Bu kelimenin TDK karşılığı "Bir meslekte zaman ve çalışmayla elde edilen aşama, başarı ve uzmanlık"mış.

Hatta ve hatta bir de atasözlerimize eklenen "kariyer yapmak" atasözü (artık atalarımızdan hangisi söylemişse) "uzmanlık alanında çalışmak, uzmanlaşmak, ihtisas yapmak" anlamına gelmekteymiş.

İnsanın bir alanda uzman olması, profesyonelleşmesi elbette iyidir güzeldir ama benim anlamadığım nedir biz insanlardaki bu hırs, bu koşuşturma ? Hani kefenin cebi yok derler çok para kazanma hevesi içinde olanlara bu kariyer de insanların peşinde koştuğu öyle hastalıklı bir şey oldu. Kimileri neredeyese "bana üç kuruş ver ama ismim ...uzmanı veya ...analisti olsun, bana yeter" diyecek. Nedir bu ye kürküm ye ? Neler oluyor bize ?

Tam da bu konu üzerine itü sözlük'te kariyer manyaklığı başlığıyla gerçekliğine doyamadığım bir tanımlama var :"
genç iş gücünü zehirleme yollarından biridir".

Yalan dolan bir şey anlayacağınız bu kariyer mevzuu. İnsanlar bir konuda uzmanlaşmak istiyorlarsa ve bunun için yeterli inanç ve becerileri varsa zaten rahat rahat o mertebeyi alırlar. Öyle kimsenin etiketleyip kariyer diye adlandırmaya, şu yol daha iyi bu yol daha korkunç demeye hakkı yok. Örneğin, ben bisiklete binmek konusunda da uzmanlaşabilirim ve bu konuda iyi de bir kariyerim olur. Sorun zaten kelimenin kendisinde değil. Yirmibirinci yüzyılda üstüme yapışan pek çok olguya benzer olarak sorun bu "etiketleyip satma" düşünce biçiminde. Özgürlük adı altında kendimize bol bol sınırlar koyuyoruz, hem de dikenli tellisinden.

Sizce özgür müyüz ? kanatlandık mı ?